Tütün ve sigaranın zararları

Sigara, pipo ya da puro içen bir kişi, her nefes dumanla birlikte akciğerlerine 4000 kimyasal maddeyi çekmektedir. Bunlardan en az 1000 tanesi, zararlı olduğu kanıtlanmış maddelerdir. Bunlardan bir kısmı tabloda listelenmiştir.

asetaldehit	benzen	formaldehit
aseton	benzopiren	hidrosiyanik
asetonitril	2, 3 butadion	hidrojen siyanid
akrolein	butimalin	metakrolein
akrilonitril	karbon monoksit	metil akol
amonyak	dimetil amin	metil furan
anilin	dimetil nitrozamin	metil naftalen
toluen	etilamin	nikotin
vinil klorid	fenol	nitrit oksit
nitrojendioksit	piridin

Bunlardan en zararlıları ve bilinenleri nikotin, katran ve karbon monoksittir. Nikotinin vücut organlarına etkileri genellikle uyarıcı niteliktedir ve bağımlılığa neden olur. Nikotin; kalp hızını, kan basıncını, her atımda kalpten pompalanan kan hacmini, kalbin kasılma kuvvetini artırır. Deriye giden kan damarlarını ve toplardamarları daraltır. Akciğerlerde hava yoluna zehirli gazlar ve parçacıklar yerleştirir, tahriş öksürüğü yapar, solunum güçlüğüne neden olur. Kanda şeker, laktik ait ve yağ türevi maddelerin düzeyini yükseltir.

Tütünün yanması ile oluşan katran, sigara içenlerin dişlerinde, parmaklarında gözle görülebilir bir kahverengilik bırakırken solunum yolunda bulunan ve akciğerlere yabancı maddelerin geçişini engelleyen tüysü yapıyı bozar. Böylece yabancı maddeler tutulup süzülemez ve hastalıklara yakalanma riski artar. Katran, kansere neden olan yüzlerce madde taşır. Akciğer, boğaz ve ağız içinde oluşan kanserler tütün içiminde katran solunmasına bağlıdır.

Karbon monoksit solunduğu zaman, kanda oksijeni taşıyan hemoglobin molekülleriyle yer değiştirir. Yani sigara içenlerde vücut hücrelerine daha az oksijen taşınır. Kalp çok çalışır, kısa kısa soluk alınır ancak vücuda alınan oksijen miktarı yeterli gelmez.

Sigara içme yerine tütün çiğnemenin daha az zararlı olduğu inancı yanlıştır çünkü tütün çiğnendiğinde de aynı zararlı maddeler alınmış olur.